De notariële geheimhoudingsplicht en de legitieme portie bij agrarische bedrijfsopvolgingen in het erfrecht

In dit webinar worden de volgende onderwerpen besproken:

De notariële geheimhoudingsplicht


et spanningsveld tussen de notariële geheimhoudingsplicht enerzijds en erfrechtelijke aanspraken anderzijds is niet nieuw. Zo is de casus uit het arrest van de Hoge Raad van 8 januari 1982 (Erven Ouwendijk), alom bekend. In het recentere verleden is er een forse toename te bespeuren in het aantal zaken waarin dit spanningsveld centraal staat. Veelal gaat het dan om tuchtrechtelijke uitspraken.

In deze bijdrage wordt deze ontwikkeling, aan de hand van diverse uitspraken, nader beschouwd. De centrale vraag is: waarover moet de notaris spreken en waarover moet hij zwijgen?

De legitieme portie bij agrarische bedrijfsopvolgingen

In de overdracht van een agrarisch bedrijf van de ouder(s) aan een kind kan een gift besloten liggen die in aanmerking wordt genomen voor de legitieme portie. Een agrarische bedrijfsoverdracht  is doorgaans financieel niet haalbaar als de bedrijfsopvolger een overnamesom gelijk aan de vrije marktprijs moet betalen. Ouders en kind komen daarom meer dan eens een lagere overnamesom overeen. Afhankelijk van de omstandigheden van het geval en de formuleringen in de ter zake doende aktes, kan dat de legitieme portie van de andere kinderen schenden.

In dit webinar worden aan de hand van een aantal arresten casussen besproken waarin sprake is van een gift bij een agrarische bedrijfsoverdracht en waarin dat niet het geval is. Ook komt aan bod onder welke omstandigheden de gift in redelijkheid kan worden ingekort bij de bedrijfsopvolger.




Jurisprudentie

Kamer voor het notariaat in het ressort 's-Hertogenbosch 16 augustus 2021, ECLI:NL:TNORSHE:2021:24
Gerechtshof Amsterdam 3 januari 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:8
Kamer voor het notariaat in het ressort Arnhem-Leeuwarden 19 juli 2021, ECLI:NL:TNORARL:2021:36
Gerechtshof Amsterdam 8 februari 2007, ECLI:NL:GHAMS:2007:AZ8646
Gerechtshof Amsterdam 22 september 2015, ECLI:NL:GHAMS:2015:3933
Gerechtshof 's-Hertogenbosch 12 april 2016, ECLI:NL:GHSHE:2016:1432
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 7 december 2021, ECLI:NL:GHARL:2021:11253
Parket bij de Hoge Raad 13 februari 2004, ECLI:NL:PHR:2004:AN8172
Kamer voor het notariaat in het ressort 's-Hertogenbosch 15 mei 2023, ECLI:NL:TNORSHE:2023:10
Gerechtshof Den Haag 16 juni 2020, ECLI:NL:GHDHA:2020:2297
Gerechtshof Amsterdam 28 april 2020, ECLI:NL:GHAMS:2020:1164
Gerechtshof Amsterdam 15 augustus 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:3258