Historische uitspraak: Stealthing is strafbaar

Een man en een vrouw hebben afgesproken om tijdens hun seksuele ontmoeting een condoom te gebruiken om zichzelf te beschermen tegen seksueel overdraagbare aandoeningen en zwangerschap. De man verwijdert echter stiekem het condoom tijdens de daad, zonder de instemming van de vrouw. Na ontdekking van zijn daden dient de vrouw een aanklacht in bij de politie.

Dit soort gedrag is onaanvaardbaar en brengt de gezondheid van de partner in gevaar. In Nederland is het strafbaar om seks te hebben zonder toestemming van de andere partij, ongeacht of er een condoom werd gebruikt of niet. Dit wordt beschouwd als verkrachting of seksueel misbruik. Het afdoen van het condoom zonder toestemming van de partner kan ook worden beschouwd als aanranding en leidt mogelijk tot strafrechtelijke vervolging.

In deze zaak gaat het om een 28-jarige Rotterdammer die in de zomer van 2021 tijdens seks het condoom afdeed zonder toestemming van zijn partner. De man is veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van drie maanden.
            De uitspraak is historisch omdat dit de eerste keer is dat iemand in Nederland wordt veroordeeld voor het stiekem afdoen van een condoom tijdens seks. Het is een belangrijke stap in de erkenning van seksueel wangedrag en het beschermen van slachtoffers van dit soort misdrijven. Het geeft aan dat de rechterlijke macht het belang van toestemming in seksuele relaties serieus neemt en dit soort gedrag niet zal tolereren.
            Hoewel de straf voor de dader niet erg zwaar lijkt, is het feit dat hij is veroordeeld en er een strafblad aan hem is gekoppeld, een serieuze waarschuwing voor mensen die zich schuldig maken aan soortgelijke daden. Het kan ook andere slachtoffers van seksueel wangedrag aanmoedigen om naar voren te stappen en zich uit te spreken over wat hen is overkomen. De beslissing om de tweede verdachte geen straf op te leggen is interessant. Hoewel er geen verdere details over deze persoon bekend zijn, kan het zijn dat deze verdachte niet dezelfde mate van schuld heeft in de zaak. Het kan ook zijn dat er onvoldoende bewijs was om deze persoon te veroordelen. In elk geval laat de beslissing van de rechter zien dat de omstandigheden van elke zaak afzonderlijk worden beoordeeld en dat de rechterlijke macht op zoek is naar een rechtvaardige oplossing..

In verschillende Europese landen is stealthing strafbaar gesteld in de wet. In Duitsland, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk is stealthing bij de wet verboden en zijn ook al daders veroordeeld voor dit feit. Ook in Canada heeft een zaak gelopen tot aan het Supreme Court of Canada. Het strafbaar stellen van stealthing in het Nederlands strafrecht is na de veroordeling van een dader een logische vervolgstap. Het is een ernstig feit dat niet luchtig moet worden genomen. Het kan de gezondheid van de vrouw in gevaar brengen, omdat de kans op seksueel overdraagbare aandoeningen wordt vergroot en ook een eventuele zwangerschap niet kan worden uitgesloten.

Uit de besproken Nederlandse zaak komt naar voren dat er sprake is van dwang, maar niet van verkrachting wanneer een man het condoom verwijderd tijdens de gemeenschap. In het Verenigd Koninkrijk heeft het recht hier anders over bepaald. Stealthing wordt in het Verenigd Koninkrijk en in Wales gezien als verkrachting. Echter wordt er in het Verenigd Koninkrijk niet vaak overgegaan tot vervolging.

Ook in het Duitse recht is het afdoen van een condoom zonder toestemming strafbaar gesteld. De verandering in het recht heeft plaatsgevonden in 2016, destijds is de wet rondom seksueel misbruik en verkrachting in Duitsland aangepast. De grootste verandering die invloed had op stealthing was het belangrijker maken van de toestemming in gevallen van seksueel misbruik of verkrachting. Het toestemming geven voor gemeenschap met een condoom en gemeenschap zonder condoom wordt nu los van elkaar gezien. In 2018 is een Duitse politieagent veroordeeld tot een gevangenisstraf en uit zijn ambt gezet nadat hij het condoom tijdens de daad had verwijderd zonder dat de vrouw hiervoor toestemming had gegeven. De man werd veroordeeld voor seksueel misbruik.

Ook in Zwitserland en Canada hebben zich soortgelijke zaken voorgedaan. In Canada is een zaak zelfs tot de hoogste rechterlijke macht gegaan. Deze heeft de uitspraak van de lagere rechters overgenomen en in stand gehouden. Het ging in deze zaak om een man die gaatjes in de condoom had geprikt zonder dat zijn partner hiervan af wist. In Zwitserland is een man veroordeeld voor verkrachting nadat hij het condoom zonder toestemming van zijn partner had verwijderd.

Resumerend, deze historische uitspraak is een belangrijke stap in de erkenning van seksueel wangedrag en de bescherming van slachtoffers. Het is ook een waarschuwing voor mensen die overwegen om soortgelijke daden te plegen, dat ze ernstige juridische gevolgen kunnen verwachten.





Jurisprudentie

Rechtbank Rotterdam 14 maart 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:2093
Rechtbank Rotterdam 14 maart 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:2092