Hoe de Verenigde Staten vijftig jaar terug in de tijd reisde

Jarenlang hebben we het alleen op televisie zien gebeuren: tijdreizen. Wie had ooit gedacht dat het daadwerkelijk mogelijk zou zijn? De Amerikanen maakten het vorige zomer werkelijkheid.

Op 24 juni 2022 vernietigde de Amerikaanse Hoge Raad (Supreme Court) de beslissing uit de zaak Roe v. Wade, die vijftig jaar lang voor juridische bescherming zorgde voor alle vrouwen in de Verenigde Staten.

In 1973 erkende de Supreme Court in zijn uitspraak Roe v. Wade, dat het recht op privacy ook het recht om eigen keuzes te mogen maken omvat, omtrent de voortzetting of afbreking van een zwangerschap.^[1] In deze uitspraak werd geoordeeld dat vóór het punt van levensvatbaarheid van de foetus, de beslissing om een zwangerschap al dan niet voort te zetten, bij de zwangere persoon lag en niet bij de overheid. Ná het punt van levensvatbaarheid mocht abortus ook nog plaatsvinden indien dit in het belang van de gezondheid van de moeder was.^[2] Concluderend werd abortuszorg door de uitspraak in de gehele Verenigde Staten legaal, toegankelijker en veiliger.

In de zaak Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization, werd deze beslissing echter vernietigd.^[3] Vijftig jaar aan juridische vooruitgang werd hiermee uit het raam gegooid. Het werd de staten mogelijk gemaakt om abortus en de zorg hieromtrent te verbieden. 21 Staten hebben hier dan ook gebruik van gemaakt.^[4] Dit is een monumentale tegenslag, niet alleen voor de Amerikaanse rechtsstaat, maar ook voor de gendergelijkheid waar we al zo lang naar streven.^[5] Met de vernietiging van deze beslissing worden internationale rechten, zoals het recht op privacy, het discriminatieverbod (waaronder de gelijkheid tussen mannen en vrouwen) en het recht op gezondheid, volledig genegeerd.

Abortus vormt een fundamenteel mensenrecht. De meningen verschillen extreem over deze stelling, maar naar mijns inziens is de mogelijkheid om over je eigen lichaam te beslissen een belangrijk recht en een belangrijk aspect van ieder individueel leven. Abortus is een privéaangelegenheid die niet door de overheid zou mogen worden verboden.
Er wordt namelijk niet alleen besloten voor de personen die simpelweg niet klaar zijn voor een kind, maar ook voor de personen die zijn verkracht en daardoor zwanger zijn geraakt, de personen waarvan de gezondheid in het geding komt tijdens de zwangerschap, en alle andere personen waarbij een zwangerschap niet wenselijk is.

Hoewel dit restrictief juridisch klimaat ongetwijfeld tot een toename van het gebruik van anticonceptie en de realisatie van veilige seks zal leiden, zal het voornamelijk leiden tot een toename van onveilige abortussen. Het verbod zorgt er namelijk niet voor dat er aanzienlijk minder abortussen plaats zullen vinden, maar juist dat deze abortussen op een onveilige en gevaarlijke manier zullen geschieden.^[6] Gevolgen hiervan kunnen breed uiteen lopen. Infecties zullen vaker voorvallen en mentale problemen onder vrouwen kunnen oplopen, alsmede het sterfgetal naar aanleiding van abortus.

De vernietiging van de zaak Roe v. Wade zorgt voor legale en morele chaos, niet alleen binnen de Verenigde Staten, maar ook erbuiten. Het verbieden van abortus is dan ook zeker niet het antwoord. Mensenrechten worden links en rechts geschonden, en de gezondheid van vrouwen wordt op het spel gezet. Een persoonlijk en levens veranderend dilemma dient dan ook in een persoonlijke sfeer te worden beantwoord. Het is derhalve niet de plek van de overheid om de keuze omtrent de invulling van ieders leven en gezondheid te maken. Jouw lichaam, jouw keus. Woorden om bij te leven.

^[1] Supreme Court (Hoge Raad, Verenigde Staten) 22 januari 1973, 410 U.S. 113 (Roe v. Wade) ; ‘Roe v. Wade: The landmark U.S. Supreme Court ruling recognizing the right to abortion’, Centre for Reproductive Rights, 2023.

^[2]  Supreme Court (Hoge Raad, Verenigde Staten) 22 januari 1973, 410 U.S. 113 (Roe v. Wade).

^[3] Supreme Court (Hoge Raad, Verenigde Staten) 24 juni 2022, 142 S. Ct. 2228, 2242 (Dobbs V. Jackson Women’s Health Org.).

^[4] ‘Tracking Abortion Bans Across the Country’, NYTimes 24 juni 2022 (24 oktober 2023 bijgewerkt).

^[5] M Upreti e.a., USA: UN experts denounce Supreme Court decision to strike down Roe v. Wade, urge action to mitigate consequences, United Nations Human Rights Council, 24 juni 2022.

^[6] M. Upreti e.a., Joint web statement by UN Human Rights experts on Supreme Court decision to strike down Roe v. Wade, United Nations Human Rights Council, 24 juni 2022 ; M Upreti e.a., USA: UN experts denounce Supreme Court decision to strike down Roe v. Wade, urge action to mitigate consequences, United Nations Human Rights Council, 24 juni 2022.