In deze zaak is sprake van meerdere zeer ernstige vormverzuimen ex artikel 359a Sv. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad komt niet-ontvankelijkheidsverklaring van het openbaar ministerie als rechtgevolg van een vormverzuim slechts in uitzonderlijke gevallen in aanmerking. Daarvoor is alleen plaats ingeval het vormverzuim daarin bestaat dat met de opsporing of vervolging belaste ambtenaren ernstig inbreuk hebben gemaakt op de beginselen van een behoorlijke procesorde waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte op diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekortgedaan.

In deze zaak is boven water gekomen dat een toestemmingss-mail van de rechter-commissaris door een verbalisant is aangepast en aan het dossier is toegevoegd. De rechtbank noemt het zeer kwalijk dat een rechterlijke, voor beroep vatbare beslissing achteraf door een verbalisant is aangepast.  De rechtbank en de verdediging moeten kunnen vertrouwen op de inhoud en juistheid van een processtuk. Enige uitleg hierover is door het openbaar ministerie niet gegeven en bovendien geldt dat dit alleen is achterhaald door de vasthoudendheid van de raadsvrouw. De rechtbank is van oordeel dat door die wijziging de waarheidsvinding door de rechtbank in ernstige mate is belemmerd waardoor het recht op een eerlijk proces van de verdachte als geheel niet kan worden verzekerd.

Daarnaast was sprake van nog een vormverzuim. Het openbaar ministerie had slechts een deel van een pgp-gesprek aan het dossier toegevoegd, waarbij – in de visie van de verdediging - ontlastende berichten van dat gesprek zijn weggelaten. Deze berichten zijn slechts door inzage in de dataset door de verdediging op het politiebureau boven water gekomen, echter had het openbaar ministerie verzuimd deze alsnog aan het dossier toe te voegen. De rechtbank heeft hierdoor geen juist beeld kunnen verkrijgen van het door de verdachte gevoerde verweer met betrekking tot het ontbreken van beschikkingsmacht en wetenschap.

De rechtbank komt tot de slotsom:

“De rechtbank stelt dan ook vast dat een wijziging is aangebracht in de toestemmingsbeschikking van de rechter commissaris zonder diens toestemming hiervoor en dat – ondanks toezeggingen daartoe – een explicatie hiervan achterwege is gebleven. Daarnaast is een deel van een chatgesprek buiten het strafdossier gehouden, waardoor het verweer van de verdachte niet voor hem in ontlastende zin kon worden onderbouwd. Deze zijn redenen waarom de rechtbank tot de conclusie is gekomen dat in het opsporingsonderzoek sprake is van onherstelbare inbreuken op het recht op een eerlijk proces die niet op een aan de eisen van een behoorlijke en effectieve verdediging beantwoordende wijze zijn gecompenseerd.

De rechtbank kan dan ook niet anders concluderen dan tot niet-ontvankelijkheid van de officier van justitie.”

TIP: blijf als advocaat doorgraven in een dossier wanneer je het idee hebt dat er iets echt niet aan de haak is. Hoewel de zwaarste sanctionering voor vormverzuimen, de niet-ontvankelijkheidsverklaring van het openbaar ministerie, heden ten dage zeer uitzonderlijk is, kan het dus wel. Blijf volhouden want helaas wordt tijdens de opsporing nog regelmatig buiten de grenzen getreden, zo blijkt in deze zaak.

De zaak is inmiddels onherroepelijk. ECLI:NL:RBROT:2025:1758